de stad waar
de democratie geboren is.
Athene in 700 v.Chr.
De Atheense burgerij (alle vrije mannen die een wapenuitrusting kunnen betalen of land bezitten) komt steeds meer in verzet tegen de aristocratie (de elite), die Athene regeerde en waar de vergadering van vrije mannen niks. Dit leidde tot het besef dat het bestuur van de polis Athene op nieuwe leest moest worden geschoeid. Eerst door Draco met strengere wetgeving die ook voor de aristocratie gold (draconisch streng). Vervolgens kreeg Solon de bijzondere volmachten om nog verdergaande maatregelen te nemen. Hij realiseerde dat men niet meer krachtens geboorte tot een stand hoorde maar krachtens vermogen (de arme, degene die een uitrusting konden betalen, de rijken met land en de zeer rijken de zogenaamde vijfhonderdschelpenmannen). Tevens werden alle burgers juridisch vrij verklaart en alle Atheners die verkocht waren als slaven door schuldslavernij teruggekocht. Hierna legde hij zijn volmachten neer. Het duurde nog 200 jaar eer door Kleishternes de democratie in 508/507 werd ingevoerd. Iedereen (burgers rijk en arm) had zitting in de volksvergadering en hadden een directe stem. Tevens konden alle standen, uitgezonderd de thetes, toegang krijgen tot alle ambten door middel van loting. De democratie is geboren.
Oorlog en Athene
Athene is ook bekend vanwege de vele oorlogen tegen Perzie en Sparta. Athene
en de bondgenoten (Deli-Attische zeebond) tegen Sparta en zijn bondgenoten
(de peloponesische-bond) waarbij tegen Perzie een gezamenlijk defensief verbond
gesloten werd. Eerst verslaan ze de Perzen in 490 v.Chr bij Marathon onder
leiding van een Spartaanse koning Leonidias. Tien jaar later weten de Perzen
Athene te veroveren, maar worden dankzij de vooruitziende blik van Athene,
die een grote vloot heeft opgebouwd bij Salamis (480 v.Chr.), in de val gelokt
en verslagen. De rust is wedergekeerd. Sparta keert weer in zichzelf terug
en Athene gaat verder met zijn open democratie en imperialistische politiek
tegenover haar bongenoten. Uiteindelijk word de bondskas vanuit Delos naar
Athene verplaats omdat Athene ook het meeste geld in het leger/vloot en mensen
investeerd. Deze twee tegenpolen, Sparta (gesloten) en Athene (open), moesten
wel met in elkaar in conflict komen in combinatie met het competitieve element
(elke polis wilde de beste zijn). Het komt tot een oorlog waarbij Perzie de
lachende derde wordt. Tijdens deze oorlog is er een nieuwe macht ten noordwesten
van Athene opgekomen: het koningrijk Macedonie met Alexander de Grote die de
Atheners weet te dwingen met hem mee te vechten en zijn koningschap te erkennen.
Alexander trekt richting de Perzen, verslaat ze keer op keer, weet officieel
de farao van Egypte te worden, verovert Babylon, Medie, Perzie en stukken van
India. Hierdoor raakt de Griekse cultuur wijd verspreid. De hellenistische
periode breekt aan. De tijd dat Athene als politiek grootmacht kon meedoen,
is voorbij.